Ik wens dat je verandert.

Ik ben wat papieren aan het uitzoeken. Gooi weg en stop het één en ander in mappen. Zo stuit ik – na een aantal saaie documenten – op het diploma van Stijn. En bij het zien van zijn handtekening onderaan het A4-tje schiet ik in de lach. Tegelijkertijd bedenk ik me dat er nog wat foto’s op mijn mobiel staan van dit feestelijke gebeuren. Ik besluit dat het tijd is voor een pauze. (Enig uitstelgedrag bij administratieklusjes is mij niet vreemd.) Dus zit ik even later foto’s en nog wat later – zo gaat dat je belandt van het één in het ander – filmpjes te kijken van zijn diplomering. Het toeval wilde dat onze andere zoon op dezelfde avond maar op een andere school ook zijn diploma in ontvangst mocht nemen. Zo kwam het dat we ons noodgedwongen moesten splitsen. Mark was aanwezig bij Daan. En Lot en ik mochten Stijn live zien stralen. Aangezien we van onze zonen zo veel mogelijk mee wilden krijgen, werd alles ruimschoots vastgelegd. Er is beeldmateriaal in overvloed. Ik pak een kopje koffie, verschuif van tafel naar bank en deze keer klik ik op foto’s en filmpjes van Daan. Misschien komt het door de melancholie van de decembermaand. De tijd van terugblikken. Maar het raakt me. En terwijl ik een traantje wegpink, besef ik dat ik de laatste sporen van hun kindertijd zie. Nu ik toch zit, ‘blader’ ik ook nog even door de foto’s van Lot want jawel, ook zij heeft dit jaar examen gedaan. Het dringt wederom tot me door hoe bijzonder het moederschap toch is. Drie kinderen, drie scholen, drie niveaus en op alle drie even trots. Geen idee hoe het werkt. Maar het is zonder meer iets wonderlijks.

Onder het kijken van al die foto’s en filmpjes vraag ik me terloops af wat er van al de geleerde stof nu al in het grote niets is verdwenen. Het brein kan nu eenmaal niet alles opslaan. Maar waarschijnlijk is het onthouden van wat raakt, prikkelt en inspireert al meer dan voldoende om mee verder te kunnen. Ik zucht. Mijn koffiepauze heeft lang genoeg geduurd. Ik stop het diploma van Stijn in een mapje. De avond voordat hij zijn krabbel plaatste had hij zich hardop afgevraagd hoe hij moest ondertekenen. Een ‘echte’ handtekening had hij immers nog niet. Lot altijd in voor een advies aan één van haar broers riep: ‘Gewoon je naam of een kruisje.’ Dat Stijn de raad van zijn zus heeft opgevolgd is voor eeuwig en altijd zichtbaar. Onder zijn diploma staat zijn voornaam met daar dwars doorheen een kruis.

Ineens wil ik de andere handtekeningen ook zien. Dus vis ik nog twee diploma’s uit de stapel papieren die nauwelijks geslonken is. Ik zie dat Daan zijn voor- en achternaam voluit heeft geschreven met een soort van krul er door. Bij Lot heeft het geheel al meer weg van een heuse handtekening. Bij alle drie staat de naam natuurlijk vast maar de manier waarop deze wordt geschreven moet met de loop der jaren meer vorm krijgen. Bij mij is dat nog steeds niet gelukt. Ik heb geen vaste handtekening. Misschien wat vreemd maar het is wel zo. Mijn handtekening verandert met mijn leven mee. De laatste weken mag ik veelvuldig mijn handtekening zetten. Ook nu is ze anders dan een paar maanden terug. Ik zet extra krullen. Ik zwier mijn naam. Die dansende handtekening komt omdat wij ons huis hebben verkocht en een woning hebben gevonden die helemaal in ons straatje past. Half februari is de overdracht en worden wij vijven de bewoners van een stadswoning in de binnenstad van Gorinchem. Iets wat mij uitermate vrolijk stemt. En dat is terug te zien in mijn handtekening. Nu weet ik ook wel dat het niet altijd handig is om bij iedere fase in je leven een andere handtekening te hebben. Maar ergens is het ook iets moois. Immers je naam blijft altijd hetzelfde, die staat vast. Maar je kan een handtekening schrijven op de manier die bij je past. Bij de mens is het waarschijnlijk niet anders. We zijn in de kern wie we zijn. En toch is het jammer om altijd te blijven wie je bent. Juist het veranderen maakt het leven mooi en boeiend. Ik hoop dat mijn kinderen niet vasthouden aan tradities en gewoontes enkel en alleen omdat het altijd al zo is gegaan en daarom zo moet blijven. Of halsstarrig vasthouden aan hun denkbeelden omdat ze dat nu eenmaal zo vinden. En misschien is dit wel iets wat ik een ieder toewens. Dus:

Ik wens dat je in 2017 verandert door te leven. Door de ontmoetingen en gesprekken met de ander, de muziek, de kunst, de geschreven zinnen, de vastgelegde beelden, de natuur. Want juist door te veranderen word je het meest jezelf. Fijne jaarwisseling!