Heel het jaar door pepernoten. Sint werd wit geschminkt en voor Piet was er geen schoorsteen…

Ze is met haar klasgenoten (5VWO) van het Radulphus College uit Curaçao op oriëntatiebezoek voor vervolgstudies in Nederland. Vandaag heeft ze een dagje vrij en zit ze zomaar weer eens bij ons aan tafel. Drie jaar lang zagen zij en mijn dochter elkaar bijna dagelijks, nu nog maar sporadisch. Maar het maakt niet uit. Ze pakken de draad weer op. Als vanzelf. Ook de rest van ons gezin is blij haar weer te zien. De fotoalbums komen op tafel en we belanden van het ene verhaal in het andere. Het Pirecollege (basisschool), juf Nirsa en klasgenootjes die met naam en toenaam worden besproken. Hoe heerlijk het was om even in de airco van het Suikertuintje (een overdekt winkelcentrum niet tegen de regen en de kou maar om even aan de warmte te ontsnappen) rond te lopen en een ijsje te eten. De pepernoten die wij het hele jaar door in supermarkt Mangusa (ook een manier om de discussie of de pepernoten nu wel of niet te vroeg in de schappen liggen te voorkomen) kochten. En terwijl ik bedenk dat pepernoten het aller-lekkerst smaken onder een palmboom op het strand vraagt Marjolein: “Jullie hebben nu toch ook Regenboogpieten?” “ Tsja… wij… “ Maar ik maak mijn zin niet af. Want hoe leg ik haar uit dat in Nederland de spanningen rondom Zwarte Piet oplopen. Maar daar hoef ik me verder niet druk over te maken. De twee vriendinnen hebben ineens iets anders aan hun hoofd. Er moet een bus gehaald worden. Ze gaan winkelen in Utrecht.

In de periode dat wij op Curaçao hebben gewoond, geloofden onze drie kinderen nog heilig in het Sintverhaal. Bij de intocht en op alle andere plekken waar de Pieten op het eiland in het openbaar verschenen, waren de bruine gezichten geschminkt. En sommige Pieten droegen ook nog zwarte maillots. Want het moest pretu, pretu. Zwarter dan zwart. En ooit heb ik ergens een keer opgevangen dat de officiële Sint van Bonaire zich al 20 jaar wit schminkte. Heel bijzonder. Nu liep ik in Nederland al tegen het probleem van de schoorsteen en het roet aan. Immers sommige Nederlandse woningen (nou ja, eigenlijk best veel) hebben geen schoorsteen waar je door heen kunt kruipen. Dus paste ik om mijn kinderen en mijn leerlingen gerust te stellen het verhaal een beetje aan. Pieten kwamen niet alleen door de schoorsteen, ze klommen ook door bovenraampjes of stapten met de wondersleutel die alle deuren openden naar binnen. En dat zwarte gezicht dat kwam door het roet want zo heel af en toe viel Piet nog weleens door de schoorsteen een huis binnen. Maar na twee jaar onafgebroken in de tropen hadden mijn kinderen (onze jongste was een toen wij uit Nederland vertrokken) net als mijn onderbouwleerlingen geen flauw idee van de winter en de kou. Als iedere dag de zon schijnt, je altijd in korte mouwen rond kunt wandelen dan zijn de begrippen: verwarming, kachel, schoorsteen en roet een ver van je bed show. Niet te bevatten.

De opmerking van Marjolein in combinatie met een gesprek over Zwarte Piet enige tijd later tijdens een verjaardagsfeest zorgen er voor dat ik ‘Curaçao en Regenboogpiet’ intik op Google. En zo lees ik op internet dat ze op Curaçao de angel uit de Zwarte Piet discussie hebben gehaald door in 2012 de Regenboogpieten in te voeren. De stoomboot was onder de regenboog door gevaren en de kleuren van de regenboog waren achter gebleven op de gezichten van de Pieten. Ook in 2013 waren er bij de intocht naast de Zwarte Pieten, Pieten in alle kleuren van de regenboog aanwezig. Ook ik ben zo zoetjes aan wel gaan geloven dat kinderen door het verhaal, de tekeningen, de teksten van liedjes onbewust wat mee kunnen krijgen over de rolverdeling tussen blank en zwart. En al ben je het hier niet mee eens, want dat kan natuurlijk, wat is er dan zo erg om een traditie een heel klein beetje, met heel weinig moeite te veranderen? Net zoals Piet niet meer alleen door de schoorsteen maar ook door bovenlichtjes en deuren komt, kunnen er naast zwarte ook groene, gele of paarse Pieten bestaan. We hebben er weer een mooi verhaal bij(altijd fijn) en het kan bovendien ook nog een pracht aan prentenboeken opleveren. En kinderen die zich willen verkleden en schminken als Piet hoeven niet meer te denken in zwart-wit maar mogen kiezen uit alle kleuren. Ik weet zeker dat Lot haar gezicht vol roze had gesmeerd. Ze had het prachtig gevonden. Heel misschien gaat het daar om dat kinderen gewoon een mooi feest hebben. En dan mag je zo af en toe een traditie best een klein beetje veranderen. Heus.

p.s.: Veranderen van tradities ligt dus ingewikkeld. Maar ik heb vrijdagavond wel ontdekt dat het lijkt alsof we er een traditie bij hebben. Zomaar vanzelf. Zonder enige ophef. Dat kan wel. Mijn familie (ik lag onderuit op de bank) heeft wel een keer of vier de deur geopend. Iets met Halloween…

2 antwoorden
  1. Mieke
    Mieke zegt:

    Ben het er ook helemaal mee eens. Sabine is met hcircus Rotjeknor ook altijd bij de inkomst van de Sint in Rottterdam, de kinderen worden deze keer niet gesminckt maar mogen zelf weten hoe ze er uit willen zien!

    Beantwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Laat een antwoord achter aan Karin Lotman Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *